تداخلسنجي روش از استفاده با هشتگرد فرونشست زماني سري تحليل جهاني موقعيتيابی سامانه و 5

114 تا 105 صفحه 85 شماره دوم و بیست سال 91 پاییز راداري تداخلسنجي روش از استفاده با هشتگرد فرونشست زماني سري تحليل جهاني موقعيتيابی سامانه و 5 دهقاني مريم و 3 گنجيان مصطفي 3 اسالمي رضا 4 صاحبي محمودرضا 3 جباري سعيد 3 تاجيک رضا 2 زوج ولدان محمدجواد 1* حقيقتمهر پريسا ايران تهران طوسي نصيرالدين خواجه صنعتي دانشگاه نقشهبرداري مهندسي دانشکده ارشد كارشناسي 1 ايران تهران طوسي نصيرالدين خواجه صنعتي دانشگاه نقشهبرداري مهندسي دانشکده دانشيار 2 ايران تهران کشور معدني اکتشافات و زمينشناسي سازمان زمينشناسيمهندسي گروه ارشد كارشناسي 3 ايران تهران طوسي نصيرالدين خواجه صنعتي دانشگاه نقشهبرداري مهندسي دانشکده استاديار 4 ايران شيراز شيراز دانشگاه مهندسي دانشکده استاديار 5 1390/02/13 پذبرش: تاریخ 1389/03/29 دریافت: تاریخ چکيده دادههاي و )GPS( جهاني موقعیتیابی سامانه مشاهدات همزمان مقايسه از )InSAR( راداري تداخلسنجي روش قابليت ارزيابي منظور به ايران در بار نخستين براي مقاله اين در طخ الگوريتم زمين سطح جابهجايي زماني سري تحليل بهمنظور شد. استفاده است فرونشست تحتتأثير زيرزميني آبهاي نامناسب استخراج علت به که هشتگرد دشت در راداري ENVISAT ماهواره راداري تصوير 4 از شده )اینترفروگرام(محاسبه تداخلنگاشت 6 از استفاده با فرونشست زماني سري تحليل شد. گرفته بهکار SBAS به موسوم كوتاه مبناي تغيير حال عين در و ميدهد كاهش را مداري اثرات و فاز بازيابي خطاي اتمسفر از ناشي نوفة كه بهينه نرمكنندگي عامل يك شد. انجام 2008 سال در ماه 4 زماني بازه در ASAR میانگین سرعت نقشه است. نشست حال در پيوسته طور به منطقه كه ميداد نشان زماني سري تحليل نتايج شد. اضافه مربعات كمترين حل به ميكند حفظ را غيرخطي شكلهاي زماني سري نتايج ارزيابي منظور به داد. نشان ماه در ميليمتر 47 را فرونشست توجه قابل آهنگ آمده بهدست زماني سري تحليل از كه ماهواره ديد خط راستاي در شكل تغيير محاسبه تداخلنگاشت از حاصل فرونشست مکاني الگوي از ايستگاهها مکانيابي در شد. طراحي منطقه در ايستگاه 18 از متشكل GPS متراكم شبكه يك راداري تداخلسنجي زا استفاده با سپس کردند. خام دادههاي ثبت و جمعآوري به اقدام راداري دادههاي با همزمان GPS ايستگاههاي شد. استفاده ميداني بررسيهاي و 2003-2004 دادههاي از شده شدند. مقايسه يكديگر با GPS و راداري تداخلسنجي روش دو از شده حاصل زماني سري شد. محاسبه ايستگاهها قائم و افقي جابهجايي ميزان گرفته صورت مشاهدات پردازش است. راداري تداخلسنجي روش باالي عملكرد نشاندهندة كه داد ارائه را ژئودتيك روش و راداري تداخلسنجي باالي بسيار سازگاري آمده بهدست نتايج مقايسه E-mail: haghighatmehr_rs@yahoo.com.gps راداري تداخلسنجي زماني سري تحليل فرونشست کليدواژهها: حقیقتمهر پریسا مسئول: *نويسنده خراسان اصفهان استانهاي اينك ميداد رخ يزد و كرمان مانند استان ها از برخي استانهاي در افزون روز طور به مشكل اين و هستند فرونشست متحمل نيز غیره و تهران استخراج ميدهد رخ ايران در كه فرونشستهايي همه در ميكند. خودنمايي بيشتري است. فرونشست ايجاد عامل مهمترين يا عامل تنها زيرزميني آبهای بیرویه قرار آبيك و كرج شهرهاي میان و تهران باختر كيلومتري 60 در هشتگرد دشت محدوده دو شامل زمينشناسي ساختار نظر از بررسي مورد محدوده 1(. )شكل دارد مركزي و جنوبي بخش و مركزي البرز پهنه در خاوري شمال بخش است. جدا كامال فروافتادگي مركزي ايران و البرز ميان مرز ميگيرد. جاي مركزي ايران پهنه در شمال تا خاوری باختری- راستاي با تهران شمال راندگي اثر بر كه است اشتهارد اين ميآيد. شمار به تهران دشت ادامه و است آمده وجود به خاوري جنوب باختر- ميشود. منتهي اشتهارد راندگي به جنوب از و تهران شمال راندگي به شمال از منطقه آب مقدار بيشترين كه است شده پوشيده كشاورزي زمينهاي از دشت اين بیشتر هيدروگراف ميشود. تأمين زيرزميني آب سفره از كشاورزي مقاصد براي نياز مورد آب سطح افت نشاندهندة زيرزميني آب اطالعات كمك به شده محاسبه واحد 2(. )شكل است منطقه اين در زيرزميني آب سطح افت مقدار بيشترين هشتگرد دشت واحد هيدروگراف به توجه با نكته اين به اشاره بنابراین است. 2001 تا 1996 زماني بازه به مربوط منطقه اين در ايجاد و زيرزميني آب سطح افت ميان خطي رابطه يك لزوما كه است ضروري و ريزدانه رسوبات ستبرای مواقع بيشتر در ندارد. وجود فرونشست پديده سطح افت بين زماني تأخير ايجاد باعث رسوبات اين پايين هيدروليكي هدايت مقدمه 1- همراه اساسي مشكلي عنوان به زيرزميني آبهاي استخراج از ناشي زمين فرونشست رجوع نمونه عنوان )به است شده شناخته نواحي از بسياري در محيطي پيامدهاي با Abidin et al., 2001; Amelung et al., 1999; Galloway et al., 1998; به شود در.)Longfield, 1932; Poland & Davis, 1969; Tolman & Poland, 1940 زمينشناسي عوامل زيرزميني آب نامناسب برداشت اثر در فرونشست پديده ايجاد خاك اليههاي تشكيلدهندة مصالح تخلخل مؤثرند. بسياري زمينشناسي آب و هدايت منطقه زمينشناسي ساختار پمپاژ نحوه اليهها تركيب و جنس نوع تراكم زمين فرونشست در مؤثر عوامل از همگي دما و بارندگي آبدار اليههاي هيدروليكي ميروند. شمار به كاهش و زيرزميني آب سطح افت باعث زيرزميني آب بيرويه استخراج تراكم ايجاد به منجر كه ميشود ذرهاي ميان فشار افزايش نتيجه در و سيال فشار آب سطح ناموزون افت.(Terzaghi, (1925 ميشود زمين فرونشست پديده و فرونشست موجب نيز منطقه آبرفتهاي ويژگی ستبرا بافت ناهمگني و زيرزميني ميآورد. وجود به زمين پوسته در شكافهايي و ميشود زمين سطح ناموزون ميشود انبساط و فشردگي موجب آبخوانها ناهمگن تغذيه و تخليه فصلي چرخه Riley, 1969; Amelung et al., 1999; Heywood, 1997; Hoffman et al., 2001;) آسيب شامل اساسا فرونشست پديده محيطي پيامدهاي.)Poland & Ireland, 1998 انتقال خطوط و پلها خيابانها ساختمانها مانند بشر دستساز سازههاي به رساندن.(Hoffman et al., (2003 است سيالب و زمين سطح روي بر شكافهايي ايجاد نيرو در تنها پديده اين زماني اگر و دارد ساله چند و سي پیشینه زمين فرونشست ايران در 105

... راداري تداخلسنجي فن از استفاده با هشتگرد فرونشست زماني سري تحليل وجود نشاندهندة متعددي زميني شواهد ميشود. زمين سطح نشست و زيرزميني آب اندازهگيري پديده اين مطالعه در گام اولين است. منطقه اين در فرونشست پديده است. زمين سطح در شده ايجاد جابهجايي مقدار ژئودتيك غير و ژئودتيك مختلف روشهای زمین فرونشست اندازهگیری برای و اسکنر لیزر استیشن توتال )Global Positioning System( GPS از استفاده مانند نقاط در را پيوستهاي و دقيق اندازهگيريهاي GPS ايستگاههاي دارد. وجود غیره توانایی آنها بنابراين.(Lanari et al., (2004 ميدهند فرونشست نواحي از محدودي ندارند. را فرونشست الگوي و وسعت تعيين از یکی عنوان به اخیر سالهای در نیز (InSAR) راداری تداخلسنجی روش بسیار دارد روشها ديگر به نسبت که مزایایی به توجه با ژئودتیک غیر روشهای عنوان به فضايي و زميني روشهاي ميان در روش این است. گرفته قرار توجه مورد تفكيك قدرت و دقت با زمين سطح تغييرات اندازهگيري براي روش کارآمدترین Crosetto et al., 2002; Fruneau & Sarti, 2000;) میرود شمار به باال بسیار مكاني. (Peltzer et al., 1998; Tesauro et al., 2000 اندازهگيري و شناسايي منظور به را راداري تداخلسنجي روش مطالعات برخی Carbognin et al., 2004; Chang et al., 2004;( کردهاند استفاده زمين فرونشست باال بسيار دقت به میتوان روش این مزایای جمله از.(Motagh et al., 2006 به مقرون میدانی کار به نیاز نداشتن و باال مكاني تفكيك قدرت وسيع پوشش کرد. اشاره هوایی و آب شرایط هر در اطالعات به دستیابی امکان و بودن صرفه زمین سطح شکل های تغییر پایش در روش این از اخیر سال چند در نیز ایران در تغییر مطالعه در راداری تداخلسنجی روش توانایی تاکنون اما است. شده استفاده طور به جهانی موقعیتیابی سامانه مشاهدات با مقایسه در زمین سطح شکلهای میتوان را آن دالیل از یکی است. نگرفته قرار ارزیابی مورد گسترده و دقیق ایران ژئودینامیک شبکه به مربوط دائم GPS ایستگاههای تعداد محدودبودن توانایی بررسی دانست. (Iranian Permanent Network for Geodynamic (IPGN)) میرسد. نظر به ضروری زمین سطح جابهجاییهای اندازهگیری در روش این دقت و تصويربرداری سامانههاي از آمده بهدست دادههاي تلفيق از استفاده با فناوري اين در تغييرات و ارتفاع حرکت هواپيمايي يا ماهوارهاي سکوهاي بر شده نصب رادار زمين سطح تغییرات اندازهگيري در کار اساس ميشوند. نقشهبرداري زمين سطح زمان يک در منطقه يک از که تصويري است. رادار تکراري تصاوير از استفاده رادار سنجنده همان توسط ديگر زمان در که تصويري با ميشود برداشت مشخص حال در مناطق شناسايي راداري تداخلسنجي روش ميشود. تلفيق ميشود برداشت سنتي راداري تداخلسنجي روشهاي ميسازد. ممكن را آنها وسعت تعيين و نشست مقياس در زيرزميني آب سفره فشردگي کردن مشخص منظور به گستردهاي بهطور عنوان به تازگی به زماني سري تحليل اگرچه گرفتهاند. قرار استفاده مورد زياد زماني يافته توسعه فرونشست بلندمدت و كوتاهمدت زماني و مكاني رفتار توصيف براي فنی.(Berardino et al., 2002) است زيرزميني آبهاي استخراج علت به هشتگرد دشت شد اشاره كه همانگونه 2004 تا 2003 سالهاي در آن فرونشست ميزان است. شده فرونشست پديده دچار بود شده تعيين زماني سري تحليل بدون راداري تداخلسنجي روش از استفاده با همچنان منطقه اين در زمين فرونشست كه آنجا از. (Dehghani et al., (2008 از استفاده است. اهميت دارای دشت اين در زمين سطح دقيقتر بررسي دارد ادامه مفيد بسيار راداري تداخلسنجي از حاصل نتايج ارزيابي منظور به GPS مشاهدات انجام ايران در راداري اطالعات و GPS نقاط همزمان برداشت تاكنون اما است. است. نشده مشاهدات و راداري تداخلسنجي روش از استفاده مطالعه اين در اصلي هدف زماني بازة يك در هشتگرد دشت فرونشست ميزان تعيين براي همزمان طور به GPS زماني بازة اين در فرونشست زماني سري تحليل همچنين است. 2008 سال در ماهه 4 مقايسه يكديگر با GPS و راداري تداخلسنجي از حاصل نتايج و گرفته صورت ميشوند. مبنای خط الگوريتم کمک به فرونشست آهنگ تعیین و زمانی سری تحلیل تجمعي فاز برآورد به که است شده انجام (Small Baseline Subset (SBAS)) کوتاه برآورد منظور به.(Berardino et al., (2002 ميپردازد تصويربرداری زمانهاي در كاهش منظور به همچنين است. شده استفاده مربعات كمترين برآورد از فاز مقادير فاز بازيابي عمل به مربوط خطاهاي و نوفه مداري باقيمانده خطاي اتمسفر اثرات است. گرفته قرار استفاده مورد مربعات كمترين تحلیل در نرمكنندگي شرط يك هب باید عامل اين مييابد. تحقق نرمكنندگي عامل يك اعمال با نرمكنندگي شرط اثرات به مربوط ناخواسته نوسانات و خطاها نخست تا شود برآورد بهينه صورت بیشتر كه ناپايدار جابهجاييهاي دوم و يابد كاهش زماني سري در غیره و اتمسفري شوند. حفظ زماني سري در هستند فصلي اثرات به مربوط روش كمك به شده استخراج فرونشست الگوي براساس دشت اين در بود آمده بهدست پيشتر 2004 تا 2003 زماني بازه در كه راداري تداخلسنجي طراحي ايستگاه 18 از متشكل GPS متراكم شبكه يك (Dehghani et al., (2008 همچنين شد. ثبت راداري دادههاي با همزمان زمين سطح جابهجايي مشاهدات و شد ماهواره تصاوير راداري تداخلسنجي روش از استفاده با فرونشست ميزان تعيين براي گرفتند. قرار استفاده مورد GPS مشاهدات با متناسب زماني بازة در ENVISAT ASAR روشها و مواد 2- راداري تداخلسنجي از استفاده با زماني سري تحليل 1-2. روش ميرود كار به زمين فرونشست اندازهگيري در كه روشهايي از يكي مقادير داراي که راداري مختلط تصاوير روش اين در است. راداري تداخلسنجي شده تلفيق يكديگر با هستند سنجنده سمت به عارضه از برگشتي موج دامنه و فاز تداخلنگاشت ميشود. توليد (Interferogram) تداخلنگاشت نام به تصويري و مختلف زمان دو در آمده بهدست تصوير دو فاز اختالف از که است تصويري ميشود حاصل شدهاند منطبق هم روي بر دقيق طور به هندسي نظر از که مرحله دو طی تصویر دو هندسی ثبت که است بیان به الزم.(Daniel et al., (2003 تداخلنگاشت يک در.(Hanssen, (2001 میشود انجام دقیق و تقریبی صورت به دو در سنجنده تا عارضه فاصله اختالف گویای که تصوير دو فاز اختالف اطالعات متغیرهای ميتوان فاز اختالف مقدار کمک به دارد. وجود است تصویربرداری زمان اطالعات و سانتيمتر از کسري تا زمين سطح جابهجايي ميزان جمله از مختلف جابهجايي که داشت نظر در بايد کرد. استخراج متر 10 دقت با را زمين سطح توپوگرافي (Line Of Sight (LOS)) رادار ديد خط راستاي در تداخلنگاشت يک از آمده بهدست تداخلنگاشتهاي نيازمند افق و قائم جهات در جابهجايي بردار اين تجزيه و بوده است. اضافي زميني دادههاي يا و متفاوت تصويربرداري هندسه با ديگر راداري تصوير 4 از هشتگرد دشت فرونشست ميزان اندازهگيري براي بازة در 149 گذر از (Single Look Complex (SLC)) سطح در ENVISAT ASAR سفارش است يادآوري به الزم شد. استفاده 2008 اكتبر 24 تا 2008 جوالي 11 زماني بررسي از پس و شد ارسال اروپا فضايي آژانس به 2007 سال در دادهها اين دریافت قرار ASAR سنجنده داده اخذ برنامه در یادشده سفارش آژانس اين توسط پيشنهاد شد. پردازش تداخلنگاشت 6 تصاویر این از استفاده با گرفت. همراه به را هشتگرد دشت شدة پردازش تداخلنگاشتهاي مشخصات 1 جدول در راداری تداخلسنجی پردازش مراحل تمام ميدهد. نشان زماني و مكاني مبناي خط است. شده انجام لینوکس عامل سيستم تحت (Wegmuller et al., (1995 گاما نرمافزار و هدف جابهجايي مداري خطاهاي توپوگرافي اثر دارای تداخلنگاشت فاز 106

همکاران و حقيقتمهر پريسا زماني بازة يك در زمين سطح جابهجايي آوردن بهدست براي است. اتمسفر تأثيرات شوند. حذف تداخلنگاشت از اتمسفر نوفه و توپوگرافي اثرات مداري خطاهاي باید (Farr & Kobrick, (2000 رقومی ارتفاعي مدل از توپوگرافي اثر حذف براي نيز مداري خطاهاي است. شده استفاده متر 90 مكاني تفكيك قدرت با SRTM جابهجايي فاقد که مناطقي به يک درجه رويه يک برازش با تداخلنگاشت هر براي مراجعه نمونه عنوان )به شد کم نظر مورد تداخلنگاشت از و شد مدلسازي هستند MATLAB نرمافزار در كدنويسي از منظور اين براي.(Fnning et al., 2005 به شود است. شده استفاده ماهواره ديد خط راستاي در جابهجايي به λ- ضریب اعمال با تداخلنگاشت فاز 4π درجه( )23 است كوچك بسيار ماهواره ديد زاويه كه آنجا از ميشود. تبديل نظر در قائم صورت به ميتواند فرونشست از ناشي شكل تغيير بخش بیشترین و شكل تغيير بخش بیشترین شده محاسبه تداخلنگاشتهاي از ميتوان شود گرفته سيگنال نشاندهندة تداخلنگاشتها در منفي مقادير کرد. اندازهگيري را مربوطه تداخلنگاشتها در فرونشست سيگنالهاي كه است بیان به الزم هستند. فرونشست جغرافيايي موقعيت و مكان ديگر عبارت به هستند. زمان در پايدار سيگنالهاي نوفهها اتمسفري اثرات موقعیت بنابراین است. ثابت تداخلنگاشتها تمام در آنها تداخلنگاشتها در مشخصي موقعيت و ميكند تغيير زمان در ديگر خطاهاي و کرد مجزا شكل تغيير سيگنالهاي از را آنها ميتوان راحتي به بنابراین ندارند.(Massonnet & Feigl, 1998) است. تداخلنگاشتها از استفاده با شكل تغيير زماني سري ايجاد بعدي مرحله هب دستيابي براي تداخلنگاشتها وارونکردن زماني سري تحليل در اصلي هدف مربعات كمترين روش از استفاده با تصاویر دريافت زمانهاي در شكل تغيير ميزان δφ است تداخلنگاشت فاز همان كه راداري تداخلسنجي فاز كنيد فرض است. k ميشود: محاسبه زير صورت به t j و t i زمانهاي در راداري تصوير دو فاز از δφ k = φ(t i ) - φ(t j ), k = 1,..., M, i,j = 1,..., N )1 تصاوير تعداد و پردازششده تداخلنگاشتهاي تعداد ترتيب به N و M باال رابطه در است. تاريخ دو در راداري تصوير هر در فاز مجهول مقادير φ(t j ) و φ(t i ) و راداري داشت: خواهد وجود زير صورت به مجهول N و مشاهده معادله M از سامانهای بنابراين Aφ = δφ )2 و تداخلسنجي فاز M از متشكل بردار δφ مجهوالت از تايي N بردار φ آن در كه مربعات كمترين حل با است. مربعات كمترين معادالت سامانه در ضرايب ماتريس A الزم كرد. برآورد را راداري تصوير هر به مربوط فاز مقدار ميتوان 2 معادله سامانه چنانچه. (Φ 1 = (0 ميشود گرفته نظر در صفر تصوير اولين فاز مقدار كه است بیان به بزرگ اتمسفر سيگنال مانند فاز ديگر مؤلفههاي به نسبت جابهجايي به مربوط سيگنال كاهش منظور به ميتوان داد. نسبت جابهجايي به را φ شده برآورد فاز ميتوان باشد از فاز بازيابي عمل به مربوط خطاهاي و نوفه مداري باقيمانده خطاي اتمسفر اثرات به شود رجوع نمونه )براي کرد استفاده مربعات كمترين حل در نرمكنندگي شرط در كه نرمكنندگي شرط.)Schmidt & Burgman (2003); Lundgren et al. (2001) (finit difference) محدود تفاضل تقريب اساس بر شده استفاده آن از مطالعه اين سرعت يا و کمینه انحناي آن مفهوم كه است زماني سري از دو درجه مشتق براي سرعت كه ميشود فرض شرط اين در سادهتر عبارتي به است. شكل تغيير ثابت است. ناگهاني تغييرات فاقد و ثابت بیش و کم متوالي زماني بازة دو در جابهجايي طبيعي غير نوسانات ورود باعث كه خطاهايي یادشده قيد بردن كار به با نتيجه در نرم صورت به تغييرات زماني سري و يافته كاهش ميشود زماني سري به ناگهاني و معادله مربعات كمترين حل در نرمكنندگي شرط واردكردن با ميشود. برآورد شده توجه با شود. تعيين بهينه صورت به باید كه است نرمكنندگي عامل γ رابطه اين در رابطه بنابراین دارد. خطی حالت اول مشتق است صفر )شتاب( دوم مشتق که این به نوشت: زیر صورت به میتوان را 3 )4 کوچک نرمکنندگی عامل اگر است. راداری تصویر شماره معادله این در i در بزرگ اگر و بوده زياد نوسانات داراي دستآمده به زماني سري شود انتخاب خطي غير مؤلفه نتيجه در و ميشود نرم اندازه از بيش زماني سري شود گرفته نظر هك شود انتخاب گونهاي به بايد نرمكنندگي عامل بنابراين ميرود. بين از جابهجايي شوند حذف ميكنند ايجاد ناخواسته نوسانات زماني سري در كه خطاهايي نخست يك شوند. حفظ زماني سري در فصلي اثرات مانند ناپايدار شكلهاي تغيير دوم و مربع ميانگين جذر مختلف مقادير رسم نرمكنندگي عامل بهينه تعيين براي روش Root Mean Square Error( مربعات كمترين حل از شده برآورد باقيماندههاي بردار بهازايعاملهايمختلفنرمكنندگياستكهازرابطهزيرمحاسبهميشود: ((RMSE) )5 ميشود: تعريف زير صورت به ˆr دهیم نشان B با 3 معادله در را ضرایب ماتریس اگر )6 است. مربعات كمترين حل از شده برآورد فاز φ ˆ عامل انتخاب اگرچه بود. خواهد بازو يك با منحني يك حاصل نمودار در شده بیان مطالب به توجه با نمودار مقياس به بسته است اختياري بهينه نرمكنندگي نوفهای نوسانات كه است نرمكنندگي عامل از تقريبي منحني روي مياني نقطه باال چنانچه ميكند. حفظ را خطي غير شكلهاي تغيير حال عين در و کرده حذف را هب زمانی سری شود انتخاب کوچکتر یا و بزرگتر بهینه مقدار از نرمکنندگی عامل عامل تعيين با ميدهد. نشان را مربوطه نمودار 3 شكل میشود. خشن یا و نرم ترتیب مقادير و شده تكرار مربعات كمترين حل 3 معادله از استفاده با و بهينه نرمكنندگي شده برآورد فاز مقادير آخر مرحله در ميشوند. برآورد رادار تصوير هر به مربوط فاز ميشوند. تبديل جابهجايي به λ- ضريب كمك به 4π جهاني موقعیتیابی سامانه شبكه از استفاده با فرونشست رفتارسنجي 2-2. (GPS) مختصات دقيق بسيار اندازهگيريهاي امكان GPS فناوري از استفاده امروزه اين بر افزون است. کرده ممکن را زميني نقاط بين قائم و افقي فواصل جغرافيايي به ميتوان دارد كه بااليي بسيار دقت واسطه به سامانه اين كاربردهاي مهمترين از مطالعات کرد. اشاره سطحي و ژرف منشأ با حركات شناسايي زمينه در اندازهگيري سامانه راهاندازي اوايل در موقعیتیابی سامانه از استفاده با طبيعي بالياي خطر كاهش به گرايش اخير سالهاي در است. بوده دورهاي برداشت روش به منحصر تنها GPS دگرريختي تغييرات اندازهگيري براي ماهوارهاي ژئودزي دادههاي دائمي برداشت پيش سال چند از نيز ايران كشورمان در است. گسترش به رو پوستهاي جابهجايي و است. گرفته قرار توجه مورد موقعیتیابی سامانه بهكارگيري بسيار اهميت GPS ايستگاههاي براي مناسب مكانيابي مطالعات اوليه مرحله در روي بر مستقيم تأثير GPS ايستگاههاي مناسب و صحيح مكانيابي زيرا دارد. بااليي اساس بر آنها پردازش از حاصل نتايج و شده برداشت دادههاي تفسير و اندازهگيري دارد. ژئوديناميكي و زمينشناسي مفاهيم 107 مي شود: تبديل زير صورت به 2 A (γ 2 2 )φ =( δφ * t 0 ) ) 3 2

... راداري تداخلسنجي فن از استفاده با هشتگرد فرونشست زماني سري تحليل است. راداري تداخلسنجي روش از استفاده با زماني سري تحليل از حاصل نتايج اين براي ماه در را دشت فرونشست متوسط آهنگ كه ميانگين تداخلنگاشت سپس را هشتگرد دشت فرونشست ميانگين 9 شكل شد. محاسبه ميكند تعيين زماني بازة متوسط آهنگ نقشه از كه دشت اين در فرونشست آهنگ مقدار بيشينه ميدهد. نشان فرونشست مقدار كه داشت توجه بايد است. ماه در متر میلی 47 حدود شد استخراج است. ماهواره ديد خط راستاي در منطقه GPS نقاط زماني سري راداري تداخلسنجي روش نتايج ارزيابي براي نقاط موقعيت 10 شكل آمد. بهدست شده محاسبه تداخلنگاشتهاي از استفاده با ميدهد. نشان ميانگين تداخلنگاشت روي بر را GPS نقاط قائم جابهجايي ميزان GPS مشاهدات توسط آمده بهدست مقادير به توجه با ايستگاهها جغرافيايي عرض و طول تغييرات گرفتن نظر در با همچنين شد. محاسبه افقي جابهجايي بردارهاي جهت و مقدار برداشت دورههاي بين زماني فواصل در GPS نقاط افقي جابهجايي بردارهاي ميانگين مقدار و جهت 11 شكل شد. محاسبه رسم برای شده گرفته نظر در واحد ميدهد. نشان میانگین تداخلنگاشت روی بر را براي است. شده داده نمایش برابر 1000 بزرگنمایی با که است ماه بر میلیمتر بردارها بتوان تا است شده داده قرار مبنا برداشت دوره اولين به نسبت جابهجايي بردارها رسم آورد. دست به ايستگاهها افقي حركت از مناسبي ديدگاه جهت است. فرونشست اصلی پهنه 4 دارای فرونشست منطقه 11 شکل به توجه با 14 ایستگاه پهنههاست. مرکز سمت به GPS ایستگاههای افقی جابهجایی بردارهای جابهجایی بردار جهت باید دارد قرار فرونشست منطقه حاشیه در اینکه به توجه با آن علت احتماال" است خارج سمت به اما باشد فرونشست مرکز سمت به آن افقی قدرت با تداخلنگاشت در که است ناحیه آن در فرونشست کوچک پهنه یک وجود است. نشده مشخص متر 90 مکانی تفکیک بررسي و بحث 4- زماني سري و راداري تداخلسنجي روش از آمده دست به زماني سري انجام سر تداخلسنجي كه آنجا از شدند. مقايسه يكديگر با GPS اندازهگيريهاي از حاصل فرونشست ميزان ميدهد ماهواره ديد خط راستاي در را فرونشست مقدار راداري شده تبديل ماهواره ديد خط راستاي در فرونشست به GPS توسط شده اندازهگيري ايستگاههاي ميدهد. نشان را GPS نقاط از يك هر زماني سريهاي 13 شكل است. گرفته نظر در مرجع عنوان به و بوده فرونشست محدوده از خارج 17 و 15 7 3 نشان نقاط است. شده فرض صفر نقاط اين فرونشست ميزان ديگر عبارت به شدهاند داده نمايش نقاط و GPS مشاهدات از بهدستآمده نتايج بيانگر خالي مربع با دادهشده است. راداري تداخلسنجي روش از حاصل نتايج با متناظر پر مربع با شده نشان مربوطه زماني بازة در را هشتگرد دشت شديد فرونشست زماني سري نتايج زا آمده بهدست زماني سريهاي است مشخص 12 شكل از كه همانگونه ميدهد. به الزم دارد. GPS مشاهدات با بااليي بسيار سازگاري راداري تداخلسنجي روش يك گرفته صورت GPS مشاهدات با شده استفاده راداري تصاوير كه است بیان فرونشست منطقه مركز در كه 13 و 12 9 ايستگاههاي دارند. روزه چند اختالف با نيز 5 ايستگاه دارند. ايستگاهها ديگر به نسبت شديدتري فرونشست دارند قرار مركز از چه هر ميدهد. نشان را شديدي فرونشست است مركز از دور كه اين 8 ايستگاههاي مييابد. كاهش فرونشست ميزان ميرويم كنارهها سمت به دليل به 1 ايستگاه ميشوند. شامل را يكساني تقريبا فرونشست 16 و 14 11 10 همين به است نشده اندازهگيري صحيح بهطور برداشت هنگام شده ايجاد مشكالت سريهاي ندارد. همخواني GPS مشاهدات با راداري تداخلسنجي زماني سري دليل خطاي به مي توان را آن كه دارند يكديگر با زيادي نسبتا اختالف نيز 6 ايستگاه زماني زيرا داد. نسبت توپوگرافي خطاي مداري اثرات تداخلنگاشت در باقيمانده اتمسفر را شده احداث تأسيسات باید مطلبي هر از قبل ثابت ايستگاههاي ايجاد براي ايستگاهها باید ديگر سوي از و مستقر نظر مورد مكان در طوالني مدتهاي براي در است الزم ايستگاهها باشند. برخوردار شبكه اهداف براي بازده بيشترين از عنوان به را شده ارائه اندازهگيريهاي بتوانند تا شوند واقع فردي به منحصر نقاط منطقه در GPS شبكه طراحي کنند. مطرح خود پيرامون منطقه از آماري نماينده گروه توسط آنها پردازش و داده جمعآوري عمليات همراه به هشتگرد دشت كه آنجا از شد. انجام كشور معدني اكتشافات و زمينشناسي سازمان ژئوديناميك براي دارد GPS شبكه بهينه طراحي به بزرگي كمك زمين سطح جابهجايي الگوي زماني بازه به مربوط تداخلنگاشت تصوير از منطقه در GPS ايستگاههاي مكانيابي جابهجايي ميدان مكاني الگوي بردارنده در و آمده دست به پيشتر كه 2004 تا 2003 شد. استفاده ميداني بررسيهاي و مشاهدات نيز و بود ايستگاه 37 تعداد اوليه طراحي در )شكل 4 ( مربوطه تداخلنگاشت به توجه با ايستگاهها قرارگيري و طراحي در ضروري عوامل بررسي از پس اما شد. منظور شبكه ایجاد برای ايستگاه 20 تعداد سرانجام موجود امكانات به توجه با همچنين و ايستگاهها از تا 2 كه است بیان به الزم شد. احداث و انتخاب هشتگرد دشت GPS ايستگاه 18 از شد. حذف برداشت شبكه از محلي ساكنان توسط تخريب دليل به و 17( و 15 7 3 )ايستگاههاي فرونشست محدوده از خارج در ايستگاه 4 باقيمانده 4 ناچيز حركات به توجه با شد. انتخاب فرونشست محدوده داخل ايستگاه 14 تعداد داخل محدوده به نسبت را آنها حركت ميتوان فرونشست محدوده خارج ايستگاه را فرونشست داخل ايستگاههاي حركات بتوان تا گرفت نظر در صفر فرونشست كرد. برآورد ايستگاه 4 اين به نسبت دوازده از هشتگرد دشت GPS شبکه خام دادههای برداشت برای تحقیق این در پس یادشده دستگاههای دقت شد. استفاده GPS Leica GX1220 گیرنده دستگاه است. افقی جهت در ±3 mm و عمودی جهت در ±6 mm خام دادههای پردازش از مختصات و (Base Line) ایستگاهها بین فاصله محاسبه دقت که است توجه شایان مقایسهای روش از استفاده با میرسد. میلیمتر دهم به نرمافزار در پردازش از پس نقاط و برداشت روش و ادوات بودن ثابت به توجه با و جابهجاییها مقادیر محاسبه برای زا کمتر قبول قابل دقت با جابهجاییها میزان محیطی شرایط تقریبی یکسانبودن در آهنگی که فرونشست آهنگ رفتارسنجی برای دقت این شد. محاسبه میلیمتر است. مناسب دارد سال بر سانتیمتر چندین حدود شكل به فرونشست محدوده مكاني الگوي به توجه با هشتگرد دشت GPS شبكه 13 از دوره 5 در خام دادههای برداشت شد. ایجاد ايستگاه 18 شامل مثلث يك تاريخ 2 جدول در شد. انجام ماهانه صورت به 2008 دسامبر 5 تا و شروع جوالي است. آمده دوره هر برداشتهاي منطقه مركز در ايستگاه 2 و فرونشست محدوده خارج در ايستگاه 4 روش اين در دیگر و كرده ثبت را خام دادههاي ثابت صورت به برداشت زمان پايان تا فرونشست گردشي صورت به مشترك ضلع يك با ضلعي چهار شبكههاي صورت به ايستگاهها ميدادند. انجام را خام دادههاي ثبت ضلعي چهار مختلف مدلهاي از هشتگرد دشت GPS شبكه دادههاي پردازش در زا استفاده با دادهها پردازش )شكل 5 (. شد استفاده ستارهاي و شبكهاي قطر دو با دادهها تمام پردازش از پس گرفت. انجام Leica Geo Office 5.v تخصصي نرمافزار و قائم جابهجايي مقدار نتيجه در و شد مشخص دوره هر در ايستگاهها دقيق مختصات شد. محاسبه برداشت دورههاي ميان زماني فواصل در ايستگاهها افقي هشتگرد دشت فرونشست زمانی سری 3- سري تحليل از استفاده با هشتگرد دشت فرونشست رشد الگوي دادن نشان براي 8 و 7 6 شکلهای شد. محاسبه مربوطه زماني بازههاي در فرونشست ميزان زماني 108

همکاران و حقيقتمهر پريسا فرونشست سيگنال نبود احتمال و است گرفته قرار فرونشست منطقه لبه در نقطه اين نقطه(. اين در GPS برداشتهاي با )مطابق است زياد آن در قائم جابهجايي به مربوط ايستگاه اين در را راداري تداخلسنجي و GPS از حاصل نتايج اختالف همچنين داد نسبت تداخلنگاشتها در متر مكاني 90 پيكسل اندازه بودن بزرگ به ميتوان پيكسل هر زيرا گرفت. نظر در منطقه از نقطه يك تنها نماينده را آن نميتوان كه در 90 90 ابعاد با مساحتي در جابهجايي مقدار ميانگين نشان دهندة تداخلنگاشت از دارند وجود منطقه حاشيه در كه 18 و 4 2 ايستگاههاي زماني سريهاي است. متر 18 ايستگاه راداري تداخلسنجي زماني سري ميدهند. نشان را كمتري فرونشست خطاهاي وجود ميتوان را علت كه دارد GPS مشاهدات با زيادي نسبت به اختالف بهدست زماني سري الگوي البته دانست مداري اثرات و توپوگرافي اتمسفر باقيمانده است. مشابه روش دو از آمده ميزان كه گرفت نتيجه ميتوان GPS ايستگاههاي زماني سريهاي به توجه با است خطي صورت به و بوده شديدتر دوم و اول زماني بازة در منطقه فرونشست بازههاي به نسبت فرونشست سوم زماني بازة در است. برابر يكديگر با تقريبا يعني با كه دارند هم چهارمي زماني بازة GPS مشاهدات مييابد. كاهش كمي پيشين نيز بازه اين در فرونشست ميزان كه گفت ميتوان ايستگاهها زماني سري به توجه تغذيه به ميتوان را آن علت است. يافته كاهش اندكي پيش بازههاي به نسبت بازة در 10 ايستگاه داد. نسبت بارندگي دليل به دوره اين در هشتگرد دشت آبخوان ديگر در فرونشست الگوي با كه ميدهد نشان را شديدي باالآمدگي چهارم زماني خطای وجود و GPS مشاهده نادرستی به بتوان شايد را علت و دارد تفاوت ايستگاهها داد. نسبت بازه اين در و ايستگاه اين در سیگنال دریافت براي RMSE مقادير GPS و راداري تداخلسنجي نتايج كم ي مقايسه منظور به ايستگاههاي براي را RMSE هيستوگرام 13 شكل شد. محاسبه ايستگاهها از يك هر ميدهد. نشان GPS متر 0/005 از كمتر مقدار با RMSE به مربوط فراواني بيشترين اينكه به توجه با به توجه با حتي راداري تداخلسنجي زماني سري كه گرفت نتيجه ميتوان است با را فرونشست ميزان است توانسته كوتاه زماني بازة يك در تصاوير اندك تعداد نرمكنندگي عامل از استفاده همچنين کند. محاسبه GPS به نسبت مطلوبي بسيار دقت طور به را فاز بازيابي و مداري اثرات اتمسفر از ناشي خطاي زماني سري در بهينه اتمسفر خطاهاي هم هنوز كه است بیان به الزم البته است. بخشيده بهبود توجهی قابل مدلهاي از ميتوان آنها تعديل براي كه دارند وجود تداخلنگاشتها در غیره و گرفت. بهره MODIS مانند سنجدههايي يا و اتمسفري آنجا از شد. محاسبه ايستگاهها افقي و قائم جابهجايي ميزان کردند. برداشت به ماهواره ديد خط راستاي در را فرونشست ميزان راداري تداخلسنجي كه راستاي در جابهجايي به GPS ايستگاههاي جابهجايي قائم مؤلفه ميدهد دو از كه GPS ايستگاههاي زماني سري سپس است. شده تبديل ماهواره ديد خط بسيار سازگاري نتايج مقايسه شدهاند. مقايسه يكديگر با آمدهاند دست به روش متر 0/005 حدود RMSE با را GPS مشاهدات و راداري تداخلسنجي باالي بسيار دقت راداري تداخلسنجي روش كه گرفت نتيجه ميتوان ميدهد. نشان پوشش حال عين در دارد زمين سطح شكلهاي تغییر اندازهگيري در بااليي تحتتأثير منطقه پهنه تعيين امر اين كه میکند فراهم منطقه از پيوستهاي و وسيع تعیین چون محاسنی وجود با GPS مشاهدات اما ميسازد ممكن را فرونشست مشکالتی دارای میلیمتر( از )کمتر باال بسیار دقت با قائم و افقی جابهجاییهای در شکل تغییر اندازهگیری نقاط بودن محدود به میتوان جمله آن از است. کرد. اشاره وسیع مناطق در آن بودن هزينهبر و زمان حال عين در و روش این است. برآورد قابل راداري داده بيشتر تعداد پردازش با فرونشست دقيقتر آهنگ گذر با راداري دادههاي از ميتوان نيز جابهجايي افقي و قائم مؤلفه تعیین براي توجه با جست. بهره همزمان طور به )descending( پایین و )ascending( باال بر كافي نظارت و صحيح مديريت به نياز هشتگرد دشت شديد فرونشست به ميشود. آشكار زيرزميني آبهاي استخراج سپاسگزاری راداري دادههاي کردن فراهم خاطر به اروپا فضايي آژانس از مقاله مؤلفان تهيه دليل به كشور معدني اكتشافات و زمينشناسي سازمان و ENVISAT ASAR گروه همچنین و مربوطه پردازشهاي براي گاما نرمافزار گذاشتن اختيار در و GPS مشاهدات برداشت هزینه تأمین برای زمینشناسی سازمان مهندسی زمینشناسی ميكنند. قدرداني و تشكر 109 گيري نتيجه 5- منطقه گستره و پهنه تعيين در راداري تداخلسنجي روش قابليت مطالعه اين در هشتگرد دشت شد. كشيده تصوير به هشتگرد دشت در فرونشست تحتتأثير به است. شده فرونشست دچار زيرزميني آبهاي حد از بيش استخراج دليل به استفاده GPS و راداري تداخلسنجي روش دو از فرونشست ميزان تعیین منظور 4 از راداري تداخلسنجي از استفاده با فرونشست زماني سري محاسبه براي شد. 2008/10/24 تا 2008/07/11 زماني بازة در ENVISAT ASAR راداري تصوير و نوفه مداري باقيمانده خطاي اتمسفر اثرات كاهش منظور به شد. استفاده مورد زماني سري در نرمکنندگي شرط يك فاز بازيابي عمل به مربوط خطاهاي تحقق بهينه نرمكنندگي عامل يك اعمال با امر اين كه است گرفته قرار استفاده بيشترين شد. محاسبه زماني بازة اين در فرونشست میانگین آهنگ سپس يافت. منظور به است. ماه در ميليمتر 47 زماني بازة اين در فرونشست ميانگین مقدار متشكل GPS متراكم شبكه يك راداري تداخلسنجي از حاصل نتايج ارزيابي اقدام ماهانه صورت به 2008/12/05 تا 2008/07/13 زماني بازة در ايستگاه 18 از Google Earth ايران شمال در هشتگرد موقعيت 1- شكل

تحليل سري زماني فرونشست هشتگرد با استفاده از فن تداخلسنجي راداري... شكل 2- هيدروگراف واحد دشت هشتگرد شكل 3- عامل نرمكنندگي بهينه انتخاب شده روي بازوي منحني. محور افقي عامل نرمكنندگي و محور قائم خطاي كمترين مربعات را نشان ميدهد. شکل 4- تداخلنگاشت ميانگين دشت هشتگرد در بازه زماني 2003/08/22 تا 2004/12/24 به همراه ايستگاههاي طراحي شده GPS كه با نقاط سياه ديده ميشود. شکل 5- مدل مورد استفاده در پردازش دادههاي GPS دشت هشتگرد شکل 6- ميزان فرونشست در بازه زماني 2008/07/11 تا 2008/08/15 )برحسب متر( شکل 7- ميزان فرونشست در بازه زماني 2008/07/11 تا 2008/09/19 )برحسب متر( 110

پريسا حقيقتمهر و همکاران شکل 8- ميزان فرونشست در بازه زماني 2008/07/11 تا 2008/10/24 )برحسب متر( شکل 9- ميانگين فرونشست دشت هشتگرد در بازه زماني 2008/07/11 تا 2008/10/24 )برحسب متر بر ماه( شكل 10- موقعيت ايستگاههاي GPS بر روي تداخلنگاشت ميانگين دشت هشتگرد در بازه زماني 2008/07/11 تا 2008/10/24. اعداد شماره ايستگاهها را بيان ميكند. 111 شكل 11- ميانگين جابهجايي افقي نقاط GPS در بازه زماني بين برداشت اول تا چهارم بر روي تداخلنگاشت ميانگين دشت هشتگرد در بازه زماني 2008/07/11 تا 2008/10/24. آهنگ جابهجايي افقي ايستگاهها بر حسب ميليمتر بر ماه است که با بزرگنمايي 1000 برابر نشان داده شده است.

تحليل سري زماني فرونشست هشتگرد با استفاده از فن تداخلسنجي راداري... شكل 12- مقايسه بين سري زماني حاصل از روش تداخلسنجي راداري و.GPS نقاط نشان داده شده با مربع خالي بيانگر نتايج بهدست آمده از مشاهدات GPS و نقاط نمايش داده شده با مربع پر متناظر با نتايج حاصل از روش تداخلسنجي راداري است. در باالي هر نمودار شماره ايستگاه GPS مربوطه آمده است. شكل 13- هيستوگرام RMSE ميان نتايج سري زماني ايستگاهها بهدست آمده از تداخلسنجي راداري و مشاهدات.GPS محور افقي مقدار خطاي RMSE و محور قائم ميزان فراواني را نشان ميدهد. 112

پريسا حقيقتمهر و همکاران جدول 1- تداخلنگاشتهاي پردازش شده در دشت هشتگرد شماره تداخلنگاشت تصوير اصلی تصوير فرعي خط مبناي مكاني )متر( خط مبناي زماني )روز( 35 32 2008/08/15 2008/07/11 1 70 27 2008/09/19 2008/07/11 2 105 390 2008/10/24 2008/07/11 3 35 95 2008/09/19 2008/08/15 4 70 449 2008/10/24 2008/08/15 5 35 294 2008/10/24 2008/09/19 6 جدول 2- تاريخ و دورههاي برداشت شبكه GPS دشت هشتگرد دوره برداشت اول دوم سوم چهارم پنجم تاريخ برداشت 2008/07/13 2008/08/12 2008/09/24 2008/10/23 2008/12/05 References Abidin, H. Z., Djaja, R., Darmawan, D., Hadi, S., Akbar, A., Rajiyowiryono, H., Sudibyo, Y., Meilano, L., Kusuma, M. A., Kahar, J. & Subarya, C., 2001- Land subsidence of Jakarta (Indonesia) and its geodetic monitoring system, Nat. Hazards, 23: 365-387. Amelung, F., Galloway, D. L., Bell, J. W., Zebker, H. A. & Laczniak, R. J., 1999- Sensing the ups and downs of Las Vegas: InSAR reveals structural control of land subsidence and aquifer system deformation, Geology, 27(6): 483-486. Berardino, P., Fornaro, G., Lanari, R. & Sansosti, E., 2002- A New algorithm for surface deformation monitoring based on small baseline differential SAR interferograms, IEEE Trans. Geosci. Remote Sens., 40: 2375-2383. Carbognin, L., Teatini, P. & Tosi, L., 2004- Eustacy and land subsidence in the Venice Lagoon at the beginning of the new millennium, J. Mar. Syst., 51: 345-353. Chang, C. P., Chang, T. Y., Wang, C. T., Kue, C. H. & Chen, K. S., 2004- Land surface deformation corresponding to seasonal ground-water fluctuation, determining by SAR interferometry in the SW Taiwan, Math. Comput. Sim., 67: 351-359. Crosetto, M., Tscherning, C. C., Crippa, B. & Castillo, M., 2002- Subsidence monitoring using SAR interferometry: Reduction of the atmospheric effects using stochastic filtering, Geophysical Research Letters, 29(9): 26.1-26.4. Daniel, R. C., Maisons, C., Carnec, S., Mouelic, L., King, C. & Hosford, S., 2003- Monitoring of slow ground deformation by ERS radar interferometry on the Vauvert salt mine (France) Comparison with ground-based measurement, Remote Sensing of Environment, 88: 468-478. Dehghani, M., Valadan Zoej, M. J., Bolourchi, M. J., Shemshaki, A. & Saatchi, S., 2008- Monitoring of Hashtgerd land subsidence induced by overexploitation of groundwater using SAR interferometry, Journal of Geosciences, 17(1): 23-32. Fruneau, B. & Sarti, F., 2000- Detection of ground subsidence in the city of Paris using radar interferometry: Isolation from atmospheric artefacts using correlation, Geophysical Research Letters, 27(24): 3981-3984. Fnning, G. J., Parsons, B., Wright, T. J. & Jackson, J. A., 2005- Surface displacements and source parameters of the 2003 Bam (Iran) earthquake from Envisat and vanced synthetic aperture radar imagery, J. goephys. Res., 110, B09406, doi: 10.1029/2004JB003338. 113

تحليل سري زماني فرونشست هشتگرد با استفاده از فن تداخلسنجي راداري... Galloway, D. L., Hudnut, K. W., Ingebritsen, S. E., Philis, S. P., Peltzer, G., Rogez, F. & Rosen, P. A., 1998- Detection of aquifer system compaction and land subsidence using interferometric synthetic aperture radar, Antelope valley, Mojave Desert, California, Water Resour. Res., 34: 2573-2585. Hanssen, R. F., 2001- Radar Interferometry: Data Interpretation and Error Analysis. Dordrecht. Kluwer Academic Publishers. Heywood, C. E., 1997- Piezometric-extensometric estimations of specific storage in the Albuquerque Basin, New Mexico, in U.S. Geological Survey Subsidence Interest Group Conference: Proceedings of the technical meeting, U.S. Geological Survey Open-File Report 97-47, pp. 21-26. Hoffman, J., Galloway, D. L., Zebker, H. A. & Amelung, F., 2001- Seasonal subsidence and rebound in Las Vegas Valley, Navada, observed by synthetic aperture radar interferometry, Water Resour. Res., 37(6): 1551-1566. Hoffman, J., Leake, S. A., Galloway, D. L. & Wilson, A. M., 2003- MODFLOW-2000 ground-water model- user guide to the subsidence and aquifer-system compaction (SUB) package, U.S. Geological Survey Open-File Report 03-233. Lanari, R., Lundgren, P., Manzo, M. & Casu, F., 2004- Satellite radar interferometry time series analysis of surface deformation for Los Angeles, California. Geophysical Research Letters, 31, doi:10.1029/2004gl021294. Longfield, T. E., 1932- The subsidence of London, Ordnance Survey Professional Papers, no. 14, HMSO, London. Lundgren, P., Usai, S., Sansosti, E., Lanari, R., Tesauro, M., Fornaro, G. & Berardino, P., 2001- Modeling surface deformation observed with SAR interferometry at Campi Flegrei Caldera, J. geophys. Res., 106, 19 355-19 367. Massonnet, D. & Feigl, K. L., 1998- Radar interferometry and its application to changes in the Earth s surface, Rev. Geophys., 36: 441-500. Motagh, M., Djamour, Y., Walter, T. R., Wetzel, H. U., Zschau, J. & Arabi, S., 2006- Land subsidence in Mashhad Valley, northeast Iran: results from InSAR, leveling and GPS, Geophys. J. Int., 168, doi: 10.1111/j.1365-246X.2006.03246.x. Peltzer, G., Rosen, P., Rogez, F. & Hudnut, K., 1998- Poro-elastic rebound along the Landers 1992 earthquake surface rupture, J. geophys. Res., 103, 30 131-30 145. Poland, J. F. & Davis, G. H., 1969- Land subsidence due to withdrawal of fluids, Rev. Eng. Geol., 2: 187-269. Poland, J. F. & Ireland, R. L., 1998- Land subsidence in the Santa Clara Valley, California, as of 1982, U.S. Geological Survey Professional Paper, No.497-f, 61 p. Riley, F. S., 1969- Analysis of Borehole Extensometer Data from Central California, International Association of Scientific Hydrology Publication, vol.89, pp. 423-431, International Association of Scientific Hydrology. Schmidt, D. A. & Burgman, R., 2003- Time-dependent land uplift and subsidence in the Santa Clara valley, California, from a large interferometric synthetic aperture radar dataset, Journal of Geophysical Research, 108(B9), 2416, doi: 10.1029/2002JB002267. Terzaghi, K., 1925- Principles of soil mechanics, IV: settlement and consolidation of clay, Eng. News Rec., 95(3), 874 878. Tesauro, M., Beradino, P., Lanari, R., Sansoti, E., Fornaro, G. & Franceschetti, G., 2000- Urban subsidence inside the City of Napoli (Italy) observed with synthetic aperture radar interferometry at Campi Flegrei caldera, J. Geophys. Res., 27, 1961-1964. Tolman, C. F. & Poland, J. F., 1940- Ground-water, salt-water infiltration and ground-surface recession in Santa Clara Valley, Santa Clara County, California, Am. Geophys. Un. Trans., 21: 23-34. Wegmuller, U., Werner, C. H., Strozzi, T., Wiesmann, A. & Santoro, M., 1995- GAMMA Remote Sensing Research and Consulting AG, Worbstrasse 255, CH-3073 Gumligen, Switzerland, available at http://www.gamma-rs.ch 114